vrijdag 8 augustus 2014

Rusland-Europa: banden wapenindustrie


De wapenindustrie van Rusland wordt door de sancties nauwelijks getroffen stelde Trouw onlangs. Cijfers van de EU op de website van het Europees Netwerk tegen Wapenhandel waren daarbij een indicatie. De financiële omvang ervan is inderdaad klein. Maar de samenwerking tussen Rusland en Europa is groter dan het lijkt (nog los van het wegvallen van de Oekraïense industrie waarmee de Russische was verweven).

In het militaire vakblad Jane's Defence Weekly van deze week zetten Charles Forrester en Matthew Smith die samenwerking op een rijtje: Up in arms: The impact of Europe's sanctions on Russia (JDW 6/8/14, pp. 20-21). De schrijvers wijzen er op dat Rusland tot het selecte groepje landen behoort dat vrijwel zelfstandig is als het gaat om wapenproductie.

Samenwerking met Europa is de afgelopen jaren verminderd. Eind juli jl. stelde Vladimor Putin dat: “Het is onze taak om ons zelf te beschermen tegen het risico van buitenlandse partners die hun contractuele verplichtingen niet nakomen.”

Vooral op het gebied van wapens voor de landmacht zijn de projecten beëindigd, zoals die met Renault voor gevechtsvoertuigen en met Rheinmetall voor simulatie-apparatuur voor de landstrijdkrachten. Rusland accepteerde dit niet en haalt Rheinmetall voor de rechter. Het bedrijf zelf gaf meteen een winstwaarschuwing uit.

Ook op het gebied van militair maritieme samenwerking wordt de samenwerking teruggeschroeft. Een project tussen het Italiaanse Ficantieri en het Russische Rubin Central Design Bureau om een air independent diesel aangedreven (AIP) onderzeeër te ontwikkelen is gestopt. De grootste order draait om de controversiële aanschaf van amfibische schepen van de Mistralklasse die de Franse werf DCN gaat leveren. Afgelopen week riep de Oekraïne de Fransen nog op dat niet te doen.

De Fransen hebben meer banden met de Russische industrie. Thales startte in 1994 de samenwerking met Rusland. Die samenwerking draaide om de technologie voor helikopters (Ka-52), gevechtsvliegtuigen (Su-27, Su-30) trainingsvliegtuigen (MIG-AT), tanks (T-90). Thales wil niet zeggen wat de boykot van Ruslabnd voor het bedrijf zal betekenen.  Safran werkt sinds 2012 samen met Russian Helicopters bij het onderhoud van Ka-62 en Ka-226T helikopters. In 2009 ontwikkelde Safran's Turbomeca samen met Russian Helicopters motoren voor militaire en overheidshelikopters. De relaties zijn te klein om invloed te hebben op het bedrijf.

Diamond Aircraft uit Oostenrijk kondigde in 2013 aan dat het een assemblage lijn voor DA42 vliegtuigen in Rusland zou vestigen en ook kennis voor het produceren van  dronesmotoren naar het land zou exporteren. De Brits-Italiaanse helikopter fabrikant AgustaWestland werkt samen bij het produceren van een civiele helikopter (AW139) en kwam in 2013 overeen met Russian Helikopters on een één motorige heli te ontwikkelen.

Belangrijker dan de wapens zelf is het gereedschap om ze te maken. Op dit gebied is Rusland niet onafhankelijk. Siemens sloot in april dit jaar een contract met de Rostec dochter Stankoprom voor het ontwikkelen van machine gereedschap. In augustus 2013 bekrachtigde Siemens ook al een contract met Russian Helicopters om hun R&D op een hoger peil te brengen.

Maar ook op het gebied van machinewerktuigbouw zal Rusland zijn afhankelijkheid afbouwen. Om de gaten te dichten zal de Russische overheid meer geld in de industrie pompen en zullen bedrijven privaat kapitaal aan gaan trekken.

Voor de export van kalashnikov geweren is het embargo slecht nieuws. De focus op export naar Europa en de VS door de producent ervan was bedoeld om uit de schulden te komen. Dat Rusland voor wapenexporten actief andere klanten gaat zoeken, ligt voor de hand, zoals bijvoorbeeld Iran.* Met dat land sloot het de eerste week van augustus al een handelsverdrag waarbinnen de export van ongedefinieerde technologie valt. "het is goed mogelijk dat de partijen de militair-technische samenwerking zullen herstellen. (...) En dat betekent tientallen miljarden dollars," aldus Rajab Safarov, directeur van het Centrum voor Hedendaagse Iran Studies.

* Russia can minimize effects of western sanctions by signing agreements with Iran, Ukraine Business Daily, August 7, 2014

Geen opmerkingen: