Abraham

Al veel eerder had ik het moeten lezen. Het boek van Conny Braam over de uit Rusland afkomstige Abraham of liefkozend Nicolai. De man die met honden en jachtgeweer door de ongerepte duinen stapt en op Breesaap schraal boert. Hoewel aangekondigd door een journalist uit Haarlem, komt de aanleg van de Noordzeekanaal vlak langs zijn erf voor hem als een verrassing. 

Alleen aan de kaart voorin het boek blijven mijn ogen al plakken; de duinen nog zonder wegen en paden. Het is een roman met liefdesgeschiedenissen, gek geworden vrouw, sociale wantoestanden, valse graven, machtswellustige politiemannen, lekker veel duin, geschiedenis van de streek en linkse – soms gedesillusioneerde – gedachten en moederlijke liefde van de schrijfster voor politieke geestdrift en onbezonnenheid.

Nu bijna 150 jaar later varen de schepen met benzine en kolen over het kanaal. Voor wie goed kijkt, ligt de oude IJ-dijk er nog en is het Wijkermeer als polder zichtbaar. De woede van Abraham maakte weer nat wat droog is en andersom, zoals de vrijwel doorlopende duinen van Hoek van Holland tot Den Helder. Die zijn we met de aanleg verloren.