woensdag 27 december 2017
Ernst
Dan is alle hooi opeens verdwenen en staat er een trekker; precies wat nodig is.
IN de verte de rookpluim van de kolencentrales op de Maasvlakte. Tot hier te zien. Die pijpen roken het strand weg.
Iedere woensdagmiddag fiets ik naar het strand, neem een duik en fiets weer terug. Op Facebook plaats ik later vrijwel altijd een aantal foto's. Eén daarvan plaats ik hier.
dinsdag 26 december 2017
maandag 25 december 2017
Amsterdam die vreemde stad
Uit mijn ooghoeken zie ik twee mannen in de etalage staan. Er gebeurt iets vreemds. Als ik voorbij ben, draai ik me om en kijk beter. Dan zie ik nog maar één man die de ander schijnbaar nog vasthoud. Verder zie ik een hoofd dat net nog op een romp stond. Ach je kijkt er als Amsterdammer niet meer van op. Maar het lijkt verdorrie Rick van der Ploeg wel. Wat doen ze met die man?
zondag 24 december 2017
zaterdag 23 december 2017
vrijdag 22 december 2017
donderdag 21 december 2017
Onder dun doek
Daar woont
iemand. Wat beschutting, 'n lichte tent, kastje voor de spulletjes, functioneel plastic en
een fiets.
De man, niet veel jonger dan ik, staat snel naast me. “Is het niet koud,” is de eerste vraag die in me op komt. In het Nederlands? Engels dan “Isn't it cold?”
De tent is
dun, “Maar het valt mee.” In welke taal het antwoord gegeven
wordt, weet ik niet meer; een soort taal van van alles wat, creools in Europa zelf.
Maar de
grootste zorg zit hem niet in de kou, maar in de blubber van de
voortuin. Hij kan houtsnippers krijgen in Amsterdam-Noord, maar dat
is ver fietsen met een kar en zo'n twintig keer op en neer komt al gauw op 350 km. Dat iemand het overweegt geeft de weerbaarheid
aan, maar de twijfel of het haalbaar is de realiteitszin.
Als ik
weer doorfiets bedankt hij me voor de aandacht. De dank was wederzijds.
woensdag 20 december 2017
Donkerste dag
Iedere woensdagmiddag fiets ik naar het strand, neem een duik en fiets weer terug. Op Facebook plaats ik later vrijwel altijd een aantal foto's. Eén daarvan plaats ik hier.
dinsdag 19 december 2017
Foto bij artikel
Het is altijd fijn als digitale teksten ook gedrukt worden. Zo ging het ook met dit blog. Eerst verscheen het her-en-der op het net. Nu ook in het VredesMagazine. Met bovenstaande foto erbij: War is hell. En zo is het maar net; woorden en daden lopen wel eens uiteen.
Nog geen abonnee? Hier lees je hoe je dat wordt. Om de kosten (€ 10 voor 4 nummers) hoef je het niet te laten.
maandag 18 december 2017
Van eierzoeker tot zeekapitein
Soms lees
je een boek met een mager onderwerp dat toch mooi en interessant is.
In dit geval over de vader van Marten Toonder, de tekenaar van
Olivier B. Bommel en Tom Poes. De man die de taal verrijkte met een
heer van stand en eindeloos veel meer.
In het
dorp Warffum – waar ook de schrijver van zijn levensverhaal woont – moest hij zich een
weg banen tussen gebrekkige zorg en armoede door naar een beter
leven. Toonder krijgt de achternaam van de man van zijn moeder –
zijn biologische vader is onbekend – maar groeit op bij zijn oma en
ziet zijn moeder nog maar zelden.
Hij werkt
als jongetje bij boeren in de stal en op het land en wordt door een
'oproerkraaier' gewaarschuwd er niet te blijven hangen. Hij werkt
voor de voogd op Rottumerplaat, hoedt de koeien en raapt eieren.
Later wordt hij de compagnon van een jutter en halve piraat. Het is
eind negentiende eeuw.
Maar varen
moet het worden en het liefst varen op de grote vaart. Als hij
uiteindelijk aangemonsterd is dan wordt Toonder aangemoedigd om te
gaan studeren voor stuurman. Hij krijgt een lening van een collega en
vriend, een opstandige zoon van een dominee.
Tegen de klippen op begint hij te studeren met doortastende hulp van de dorpsonderwijzer en leraren en directeur op de zeevaartschool van Delfzijl. Een school die hem – zonder lagere schoolopleiding – alleen maar aanneemt vanwege een gebrek aan leerlingen en zijn duidelijke passie. Maar hij slaagt.
Tegen de klippen op begint hij te studeren met doortastende hulp van de dorpsonderwijzer en leraren en directeur op de zeevaartschool van Delfzijl. Een school die hem – zonder lagere schoolopleiding – alleen maar aanneemt vanwege een gebrek aan leerlingen en zijn duidelijke passie. Maar hij slaagt.
Zo komt
Toonder steeds verder, zowel letterlijk als figuurlijk. Hij wordt
stuurman. Hij wordt kapitein (omdat hij een zieke moet vervangen).
Hij grijpt zijn kansen. Maar krijgt die ook. Hij wordt vader. Hij
schrijft samen met een andere zoon Jan Gerard een geromantiseerde
versie van zijn jeugd, Eiland in de verte. Hij is aan het eind
van zijn leven bij de Toonder studio's inspiratiebron voor
verschillende Bommel verhalen (Kappie).
Als kleinzoon van een 'opa' die evenals Toonder vlak voor de Tweede Wereldoorlog Nederland verliet herken ik ook dat verhaal. Vermoedelijk staan er ook voor anderen weetjes in die laden naar vroeger openen.
Het boek
leidde me ook door het Noord-Groningse land naar het wad en dan nog
de zee op. Het geeft me zin het Hogeland eens beter te bekijken.
Ieder mens een verhaal. Dat is wat hier bevestigd wordt. Het grootste deel van het boek gaat over de eerste levensjaren en de familie en de omgeving. Dan is Toonder nog een jochie uit Warffum dat uitnodigt tot medeleven.
Ieder mens een verhaal. Dat is wat hier bevestigd wordt. Het grootste deel van het boek gaat over de eerste levensjaren en de familie en de omgeving. Dan is Toonder nog een jochie uit Warffum dat uitnodigt tot medeleven.
titel:
Maarten Toonder senior; Van Eierzoeker tot zeekapitein
auteur:
Erik de Graaf
uitgever:
Passage, Groningen 2016
uitgave:
geïllustreerd, pp. 222, 2e druk
isbn:
9789054523246
zondag 17 december 2017
Toevallige kunst
Kan dat
wel, kunst die bij toeval ontstaat? Kunst wordt bedacht, vaak ook gemaakt. Het kan groeien als de
kunstenaar dat zo bedacht heeft. Maar als er ergens een metalen
constructie is aangebracht voor de montage van geschut en daarin
eigenwijs riet is gaan groeien, is het dan kunst?
De metalen constructie ligt op wat begon als de
Batterij en Spaarnwouderveen niet ver van Halfweg. De batterij was
een voorloper van de Stelling van Amsterdam en werd ontworpen door
Cornelius Krayenhoff. Maar de metalen constructies zijn van later
datum. Ze werden aangelegd
in 1927 voor semi-automatisch 10,5 cm luchtafweergeschut. De
batterij zou ook gewoon Luchtafweerbatterij Halfweg gaan heten (of De
Zwet).
Kunst of
geen kunst: jarenlang ben ik langs de batterij gereden en zag dat het
'n mooi gebied was, maar niet wat het was. Daarvoor hebben die rietpluimen in
de fundering voor luchtafweer gezorgd. Zo kan ook kunst je wijzen op iets waar je anders zomaar aan voorbijgaat.
zaterdag 16 december 2017
Snertweer
Het
miezert en de lucht is grijs. Boven de horizon probeert het grijs
zoveel mogelijk tinten aan te nemen. Het verlangen naar een kop snert
groeit. De strandtent is niet ver weg.
Het is een plek voor de zomer. Mijn verjaardag wordt er gevierd met een broodje hamburger, maar dat ging dit jaar niet door wegens eerst vakantie van huisgenoten en daarna voetkwalen bij mezelf. Dan mag ik nu wel uitspatten.
Het is een plek voor de zomer. Mijn verjaardag wordt er gevierd met een broodje hamburger, maar dat ging dit jaar niet door wegens eerst vakantie van huisgenoten en daarna voetkwalen bij mezelf. Dan mag ik nu wel uitspatten.
Er zit €10
in mijn portemonnee, dat moet ruim voldoende zijn. In de winter zijn
de terrasdeuren dicht. Dat terras is een bende, het houtwerk heeft
een lik verf nodig en in het duin staat een graafmachine.
Als ik
binnenloop bestel ik meteen de erwtensoep. De bediening heeft een
positief bericht op de rug: maak je eigen zonlicht, maar dan
natuurlijk in het Engels (dat klinkt overtuigender). De zon gaat
buiten in het echt schijnen, maar het is bitterkoud, dat heb ik
gevoeld. Binnen is er een plekje naast het houtvuur. Er gaat nog wat extra hout bij. Een beetje
opwarmen, na een koude zwampartij. Lekker!
De snert komt al snel, bruin van kleur alsof het groen eruit verdwenen is, maar met twee stukjes roggebrood met spek ernaast op een schotel. Daarvan eet ik er een op. Dan een hap. Zout als de zee. Waterig als de zee. Dan begrijp ik ook waar de groene kleur is gebleven; de erwten zijn eruit gelopen. Het doet denken aan de zee uit Water van René ten Bos. Opeten heb ik vanaf de paplepel geleerd. Nog een hap. Nee. Nog één dan. Smaakt ook niet. Dan geef ik het op - het voelt vies, alsof je een douche nodig hebt - en ik vraag of ik kan betalen.
De snert komt al snel, bruin van kleur alsof het groen eruit verdwenen is, maar met twee stukjes roggebrood met spek ernaast op een schotel. Daarvan eet ik er een op. Dan een hap. Zout als de zee. Waterig als de zee. Dan begrijp ik ook waar de groene kleur is gebleven; de erwten zijn eruit gelopen. Het doet denken aan de zee uit Water van René ten Bos. Opeten heb ik vanaf de paplepel geleerd. Nog een hap. Nee. Nog één dan. Smaakt ook niet. Dan geef ik het op - het voelt vies, alsof je een douche nodig hebt - en ik vraag of ik kan betalen.
“Was het
niet lekker,” vraagt de jongeman met het opgewekte shirt. “Ik vind het niet eerlijk als u
daar voor moet betalen,” zegt hij meteen, maar voegt er wel aan toe: “Ik kreeg er juist zoveel
complimenten over.”
Die opmerking kon ik echt niet begrijpen. Het zou wel aan mij liggen.
Die opmerking kon ik echt niet begrijpen. Het zou wel aan mij liggen.
“Doe dan
maar de helft,” bied ik aan om er vanaf te zijn.
“Nee,
nee, nee,” is de reactie en hij loopt weg naar een serveerster die
kennelijk de leiding heeft. “O wat jammer mijnheer. Wilt u wat
anders? Iets drinken misschien.”
Betalen
hoef ik niet.
Zeuren over eten is niet zo mijn ding en mensen die het
eten terugsturen of afkeuren vind ik doorgaans verwende nesten, maar
ik wil hier weg en hoop dat ze de pan leeg gekieperd hebben. In de
zomer maar terug, als de omloopsnelheid meer recht doet aan het eten
en het terras weer open is. O ja, ook niet zo mijn ding; eten
wegzwiepen. Het duurt wel even voordat ik me weer een schoon gevoel gefietst heb.
vrijdag 15 december 2017
Buizen en bemaling: Leendertse op herhaling (40)
Leendertse Sassenheim grondbemaling (geen website) in Amsterdam-Noord.
donderdag 14 december 2017IJveer 33
IJveer
33 werd in 1988 Allship
marinespecials in Berkhout gebouwd.
Het is een van de vier Amsterdamse veerponten die aan één kant worden op- en afgegaan. woensdag 13 december 2017WinterkostDe grens was getrokken met een sneeuwwal. Halfweg keerde ik om. Achter de wal was het te glad om te fietsen. Geen strand vandaag en niet zwemmen in zee. De valk vloog op het keerpunt weg. Ik was nog op tijd thuis om mee te rijden naar de kamer van mijn zoon en om te lezen hoe je een dynastie opbouwt. De spuitjes stoven een zware lucht. Met aardappels wordt het winterkost. Iedere woensdagmiddag fiets ik naar het strand, neem een duik en fiets weer terug. Op Facebook plaats ik later vrijwel altijd een aantal foto's. Eén daarvan plaats ik hier. dinsdag 12 december 2017AngststoeltjeDaar zat ik in Denpasar in een losmen. Het is beter als Martin stopt met zijn bezoeken aan activisten. Het wordt te gevaarlijk, zeiden verstandige mensen op Bali. Bob herinner ik me nog, zo genoemd vanwege zijn dreadlocks. Om me heen werden mensen gearresteerd. Eerder had ik een angstig Jakarta verlaten. Het was de morning after de protesten tegen het Soeharto regime van juli 1996. Lombok en Sumbawa had ik bezocht. Nu was ik weggestopt. Mijn activistische rondreis was afgelopen. In een boot van Gili Terawangan naar Lombok vroegen toeristen me of het klopte dat er een revolutie gaande was. Nee, zei ik met de glimlach die bij mij ook al van mijn gezicht wegpoetste dat het ernst was, het is wel onrustig en mensen worden opgepakt en in het gevang gegooid. O gelukkig, was de reactie. Als ik daar nu toch op Bali zat, kon ik ook wel een toeristische bustrip maken. De avond ervoor was mijn portemonnee gestolen door boefjes op het strand. De volgende dag was ik bang dat ik ook gearresteerd zou worden. Ik reisde naar een lavavlakte, een prachtige tempel in een grot beneden in een smal groen dal voor Ganesh het Boeddhistische olifantje en kwam terecht in een winkel met Balinees zilverwerk. Daar kocht ik dit kleine stoeltje voor mijn schoonmoeder. 's Avonds op het strand loofde ik $20 uit aan de boefjes voor mijn portemonnee met inhoud, maar evt. zonder geld. Hij was al snel 'gevonden.' Een paar weken zou ik – zelfs met de bescherming van een Nederlands paspoort – de angst ervaren van het leven in een militaire dictatuur. Daar doet dit stoeltje me steeds opnieuw aan denken. maandag 11 december 2017Gevallen bladeren, gevallen sneeuwWat een verschil de Nederlandse voetbaldeskundigen spraken schande van het doorgaan van de voetbalcompetitie op een dag dat code oranje vanwege de sneeuwval van kracht was. De Britse deskundigen maakten zich druk over trainers (Mourinho en Klop) die scheidsrechters onterecht de schuld gaven van het verlies om niet gegeven penalties in plaats van de hand in eigen boezem te steken. De stadions zaten wel gewoon vol met zingende supporters ondanks de disruptive snowfall. Een staaltje Ajax powervoetbal tegen PSV moest het doen met heel veel lege stoeltjes. zondag 10 december 2017zaterdag 9 december 2017de bruidNee ik werk hier niet. Ik kom mijn aanstaande halen. Hij vertelde dat ik hem hier kon vinden. Nu kan ik hier van alles kopen van kapstok tot glaswerk. Dat alles is gegroepeerd in kuddes en kasten. Zo kan je alles vinden, maar híj, hij is er niet. Wel fietst een rare vent voorbij. Kijkt even naar binnen. Als de deur opengaat ziet hij mij en zet me snel op de foto, de creep. vrijdag 8 december 2017Het IJHet IJ is steeds minder van mij. Het wordt steeds meer omringd door keurige woningen en minder door losse rommelige vreemdheid. Daarnaast is er echt nog wel alternatief als lifestyle, maar misschien heb ik dan nog liever doorzon. De grote open ruimte nauwelijks afgezoomd en met rafelranden verdwijnt. Vele zullen dit vooruitgang vinden. Maar niet iedereen. donderdag 7 december 2017Berlijnse kabel (39)
Wijnroeien of pegelen
is het meten van de hoeveelheid wijn in een vat met een peilstok.
Antonie van Leeuwenhoek was een pegeler.
Als ik langs de gebouwen ga
waar hij zijn naam aan gaf, omdat hij niet alleen wijnroeier, handelsman, landmeter, en glasblazer was, maar ook microbioloog, dan voel ik me klein worden.
Cancer Institute staat op de gevel met
een gestileerde afdruk van zijn hoofd. Binnen onderzoek, verpleging, verdriet, opluchting en behandeling. Dat betekent niet alleen kennis van de biologie, maar
ook dat de elektra meer dan in orde moet zijn. Ook dat past bij de
veelzijdige Delftenaar.
woensdag 6 december 2017Prey
In de duinen fiets ik langs een stem die ik herken. Ruim tien jaar geleden hoorde ik hem voor 't laatst. Die tien jaar stortten zich pardoes op me, daar op dat fietspad.
Veertig meter ervandaan merkte ik op de heenweg al dat ik mijn fototoestel niet bij me had. Een vers stukje strand uit mijn zak voor 'n tastbare herinnering. Vandaag was het grijs. And the sky is grey/I've been for a ride/On a winter's day wedijvert daarom met een deuntje waar ik niet vanaf kom A day for the hunter, a day for the prey. Iedere woensdagmiddag fiets ik naar het strand, neem een duik en fiets weer terug. Op Facebook plaats ik later vrijwel altijd een aantal foto's. Eén daarvan plaats ik hier. dinsdag 5 december 2017Oranje zeil
“Amalia
wil je helpen?” zegt Alexia. Samen met haar zusje Ariane heeft ze
een surprise gemaakt voor haar vader.
“Kunnen
jullie dat zelf niet, je bent al 10 en 12 jaar oud. Geen kleine
kinderen meer,” zegt de oudste zus. Ze is het beu altijd klaar
te moeten staan.
“We
kunnen met echt niet alleen, samen bedoel ik,” drenst de kleinste,
“je moet helpen. We
hebben een kaart gemaakt met een rood kruis erop waar papa's cadeau
verstopt ligt. Daar hebben we er een klein huisje omheen gebouwd,
maar nu willen we het met oranje zeil afwerken en dat lukt niet met
zijn tweeën.”
“Oh goed
dan. Ik kom wel,” zo is ze het snelst van het gezeur af weet ze.
“Je moet
wel je fiets pakken. We gaan naar De Paauw. Schiet op!”
“Ja zeg
niet zo ongeduldig.” Ze zijn niet te remmen die kleintjes.
Tussen de
boompjes ziet ze het staan: een stenen huis met een
schoorsteen. Echt groot. Vakwerk. Hebben ze dat echt zelf gedaan? Er naast ligt een berg oranje doek. “Dat
moet erover,” zegt Ariane als ze Amalia verbaasd ziet kijken.
“Wat
geven jullie eigenlijk,” vraagt de bijna 14 jarige kroonprinses.
“Er
staat een mooi oud bed in dat we hebben gekregen van een oude vrouw.
Voor als papa er genoeg van heeft of mama van hem. Hier geen
telefoon, geen TV en PC, maar alleen een kraantje en vogeltjes om hem heen.”
“Wat
slim van jullie. Precies wat hij nodig heeft. Maar hij is te oud en denkt te
volwassen te zijn voor dit soort eerlijkheid.” Ze vraagt zich af of
ze zelf nog wel de waarheid onder ogen wil zien. Koningin in dit
land, is dat wat ze wil? Ze moet nu al de schijn ophouden. Piano en
zang als het maar beschaafd is. Hockey, terwijl kickboksen … ach
laat maar.
Voor ze
het weet ligt het zeil erover. De arme Willem wordt met zijn
Koninklijke bloed weer eens te kakken gezet. Daar is Sinterklaas toch
voor? Ze zal er zelf geen last meer van hebben. De Amerikaanse
kerstman zal het pleit voor die tijd winnen en die geeft alleen pakjes.
maandag 4 december 2017zondag 3 december 2017AutogeraasTwee dagen later sta ik weer aan het water waar de zon op valt. Het is bij een bocht in de Amstel, net ten zuiden van de Kruithoorn bij Oudekerk. Aan de overkant ligt een boerderij, zoals die er een paar eeuwen geleden ook al stond. Het silhouet van kale bomen langs de weg steekt af tegen de mistige lucht erachter. Een meerkoet drijft op het water. Als je instaat bent het autogeraas weg te denken sta je er in eeuwen. Zijn de automobilisten die van A naar B gaan in hun bolides zich bewust van de ruimte die ze innemen, zelfs kilometers van de rivier vandaan, door de herrie van de razende autowielen over het asfalt (of in de nacht door het licht waarin en waarmee ze rijden)? zaterdag 2 december 2017vrijdag 1 december 2017Dropkabel (38)
Soms ziet een rol kabel
eruit als een plaatje. De toepassing ervan
laat zien hoe mooi de Duitse taal kan zijn: “Basiskabel
für flammwidrige mittelspannungsverbindung
bei offener
verlegung” Als je dit mooi uit kan spreken moet dat klinken als een stroompje door de bergen.
donderdag 30 november 2017woensdag 29 november 2017Hagel
Mijn
ooievaar zat er weer alleen en op de heen terugweg. Zo heb ik ook een
buizerd (op paaltjes en door de bomen) en een torenvalk (op
lantarenpalen). De aalsgolvers negeer ik (maar niet altijd).
De hagel
slaat neer. Boven zee hangen buien. In de verte zie ik het silhouet
van de Zeearend. Ondanks falende brandblusapparatuur wordt het land
beschermd.
Iedere woensdagmiddag fiets ik naar het strand, neem een duik en fiets weer terug. Op Facebook plaats ik later vrijwel altijd een aantal foto's. Eén daarvan plaats ik hier. dinsdag 28 november 2017Telefoonfoto's van 7 jaar geleden
Er lag een
dun laagje ijs op de schaatsbaan van Harderwijk; het voorname stadje met mooie zeewering is ingehaald door de geschiedenis. De
tocht was in de middag. In november is het al vroeg avond, voor
vijven al. Het uur daarvoor neemt de lucht tinten aan die je verder
nooit ziet. Het geel en lichtblauw zijn lieflijk en doen me in
latere jaren soms aan Roger Dean denken.
Het bos
bij Huizen (Oud Valkenveen) met zijn slingerpaadje weg van het
Gooimeer naar de vesting van Naarden was met een klein fietslampje en
de vorst nauwelijks te doen. Op mijn Volkskrantblog vroeg iemand bezorgd of ik
wel uitkeek. Gek dat ik dat nog weet. Ja langzaamaan deed ik het om niet tegen een boom op te
knallen. Zeven jaar later kan ik me nog steeds grote stukken
herinneren. Dat het windstil was in donker was ik vergeten.
Abonneren op:
Posts (Atom)
|