De ontmoeting
door Antoon
Coolen*
is het boekenweekgeschenk voor 1947. Het werk was een keuze uit
ingezonden novelles voor een CPNB schrijfwedstrijd. Coolen stuurde zijn werk in onder het motto Ships
that pass the night.
Het werd anoniem uitgegeven; weer was er een wedstrijd. Ditmaal waren
het de lezers die een kaart achter uit het boekje konden inzenden met
daarop de vermoede auteur. De
naam werd later op de radio bekend gemaakt.**
Dit verhaal speelt tijdens de
oorlog. Er is een verzetsgroep. Er zijn geallieerde piloten die in
veiligheid moeten worden gebracht. Er zijn nachtelijke arrestaties
door de Duitsers. Er is een tribunaal door het verzet. Er zijn
ondergrondse schuilplaatsen en onderduikers. Maar er is vooral de
ontmoeting tussen een jonge studente medicijnen en een lokale boer.
Beide zitten ze in dezelfde verzetsgroep. Hij is onder de indruk
van de wereldse vrije vrouw die gewoon met mannen optrekt. Zij kijkt
met interesse naar zijn verlegenheid. Zijn echtgenote laat de kinderen
bidden om een uitermate nare tegenslag op te lossen. De uitweg die de studente
daarvoor koos, is slechts in haar ogen te zien.
De ontmoeting is geschreven zonder veel franje of creatieve vindingen. Het leest als een jongensboek maar ook prettig weg tot het spannende en bloedige einde.
Coolen zat na de oorlog twee jaar in het Bossche tribunaal, gevestigd in Eindhoven. Hij zou er in 1947 afscheid van nemen, omdat hij zich niet kon vinden in het besluit om 'kleine mensen' te veroordelen slechts op grond van hun NSB-lidmaatschap en industriëlen die economisch collaboreerden buiten vervolging te stellen. De kwestie zou tot debat in de pers leiden. In verband met deze zaak werd het bedrijf DAF genoemd dat volgens de aanklager echter van alle blaam gezuiverd was. Zijn positie in Eindhoven geeft het verzetstribunaal dat hij in de Ontmoeting beschrijft extra gewicht.
In Het Parool werd het werk van Coolen in 1947 met veel waardering besproken. Hij schreef streekromans op niveau, zo zou je de tekst van schrijver, dichter en journalist Max Nord over hem kunnen samenvatten. De schrijver werd in datzelfde jaar vijftig. Het valt op dat in de vele artikelen over hem er vooral lof is voor zijn begrip van de Nederlander, het platteland en voor de kwaliteit van zijn teksten. Maar het is ook niet uit te vlakken dat hij vlak voor het verschijnen van De ontmoeting zijn negenjarig zoontje verloor, dat samen met een vriendje door het ijs zakte.
De Gazet van Limburg schreef in een zoektocht naar de schrijver van De ontmoeting:
men zou op grond van “de vrij 'knappe vormgeving en van het boeiend eenvoudige deze novelle aan de hand van een vakman geloven. Sober en goed verzorgd is de verteltrant van den schrijver die, al maakt hij nog al eens gebruik van zwevende adjectieven, over het algemeen het juiste woord weet te vinden; een woord overigens dat vaak een diepere klank heeft dan die van het actuele en momentele, en die een groteren geestelijken achtergrond verraadt dan men veelal van debutanten verwachten kan.”
Het werk zelf bevat binnenin de tekening op pagina formaat die klein op de omslag staat.
Noten:
*
De hele bundel is te lezen op de website van de Nederlandse
Bibliotheek
als pdf,
txt
of epub
of als scan.
De illustratie zijn van Cuno van den Steene.
** “Het
lezend publiek wordt uitgenodigd den naam van den schrijver te raden
en vóór 1 April 1947 bij onze Commissie in te zenden. Na dezen
datum zal de naam van de schrijfster of den schrijver worden
gepubliceerd. Drie hoofdprijzen van f 100. - elk, waardebonnen voor
den aankoop van boeken tot dat bedrag, zomede 50 prijzen in boeken
zullen aan de inzenders der juiste oplossing bij loting worden
uitgereikt,”
zo meldt het ten geleide bij het geschenk. DNBL geeft ook de
prijsvraagtekst.
De radiouitzending wordt gemeld in het Ten geleide bij het volgende geschenk,
Oeroeg, door Hella S. Haasse.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten